สะพานมอเตอร์เวย์ซึ่งมีความยาว 1.2 กม. นี้สร้างเสร็จเมื่อปี 1967 โดยทอดข้ามทางรถไฟหลายสิบสาย รวมถึงนิคมอุตสาหกรรมซึ่งเป็นที่ตั้งของโรงงานหลายแห่ง

โดยทั่วไปแล้ว สะพานลักษณะนี้ออกแบบขึ้นเพื่อให้อยู่ใช้งานได้นานอย่างน้อยหนึ่งร้อยปี

ดูแลซ่อมบำรุงไม่ดี?

เอียน เฟิร์ธ อดีตประธานสถาบันวิศวกรรมโครงสร้างซึ่งเชี่ยวชาญเรื่องการสร้างสะพาน บอกว่า สะพานใหญ่อย่างสะพานโมรานดีต้องมีการตรวจซ่อมบำรุงเป็นประจำโดยวิศวกรที่มีความสามารถ โดยที่ผ่านมาสะพานนี้ก็ได้รับการซ่อมบำรุงมากพอสมควร

“ดูเหมือนจะมีการซ่อมบำรุงหลายครั้งเกิดขึ้นก่อนหน้านี้ แต่เราไม่รู้รายละเอียดจึงไม่สามารถบอกได้ว่านี่เป็นปัจจัยที่ทำให้สะพานถล่มหรือไม่” นายเฟิร์ธ บอกกับบีบีซี

ด้านผู้บริหารสะพานมอเตอร์เวย์แห่งนี้บอกว่า ในช่วงที่เกิดเหตุนั้นบริษัทอยู่ระหว่างเสริมฐานรากของสะพานอยู่ แต่ก็มีการเฝ้าระวังอยู่ตลอด

ทั้งนี้ มีรายงานว่ามีการซ่อมแซมปรับโครงสร้างบนสะพานเมื่อปี 2016

นายเฟิร์ธบอกว่า บางครั้งการซ่อมบำรุงที่ขาดการวางแผนอย่างดี หรือไม่ได้มาตรฐานก็เป็นสาเหตุของการถล่มได้เช่นที่เคยเห็นตัวอย่างมาในอดีต

ผิดที่การออกแบบ?

แอนโตนิโอ เบร็นชิช วิศวกรโครงสร้างซึ่งสอนอยู่ที่มหาวิทยาลัยเจนัว บอกว่า หากพิจารณาถึงเงินที่ต้องใช้ในการซ่อมบำรุงสะพานนี้อย่างต่อเนื่องแล้ว การสร้างสะพานขึ้นใหม่อาจจะคุ้มกว่า

เขาเคยแสดงความเห็นผ่านสื่อของอิตาลีตั้งแต่ปี 2016 ว่า เห็นได้ตั้งแต่แรกว่าสะพานนี้มีปัญหามากมาย ไม่ใช่แค่ใช้เงินสร้างเกินงบ

“สะพานนี้มีข้อผิดพลาด ไม่เร็วก็ช้า ต้องมีการสร้างสะพานใหม่มาทดแทน แต่ผมไม่รู้ว่าเมื่อไหร่”

อย่างไรก็ตาม เขาบอกว่า มีการแก้ไขปัญหาในเวลาต่อมา โดยมีการซ่อมแซมสะพานครั้งใหญ่ ในยุค 90

นายเบร็นชิชบอกด้วยว่า นายริคาร์โด โมรานดิ ผู้ออกแบบ คำนวณอายุการใช้งานของคอนกรีตเสริมเหล็กผิดพลาด

“เขาเป็นวิศวกรที่มีความเข้าใจลึกซึ้ง แต่ขาดทักษะการคำนวณสำหรับการใช้งานจริง”

สะพานโมรานดิมีความคล้ายคลึงกับสะพานที่ใหญ่กว่ามากซึ่งทอดข้ามทะเลสาบมาราไคโบในเวเนซุเอลา ซึ่งนายริคาร์โด โมรานดิ ก็เป็นผู้ออกแบบเช่นกัน โดยนายเฟิร์ธบอกว่า สะพานแห่งนั้นก็มีปัญหาเช่นกัน นั่นหมายความว่าการออกแบบทำให้ต้องมีการดูบำรุงรักษามากกว่าปกติ

อย่างไรก็ตาม นายเฟิร์ธย้ำว่ายังเร็วเกินไปที่จะสรุปว่าอะไรคือสาเหตุที่ทำให้สะพานโมราดิพังลงสะพานข้ามทะเลสาบมาราไคโบที่เวเนซุเอลานี้ก็ออกแบบโดยริคาร์โด โมรานดิ เช่นกัน

ใช้งานหนักไป?

การเสื่อมสภาพของสะพานอาจเป็นเพราะจำนวนรถราที่ใช้งานสะพานนี้มากถึง 25 ล้านคันต่อปี และอยู่บนถนนเส้นหลักอย่าง A10 ที่รองรับการจราจรในแถบชายฝั่งริเวียร่าของอิตาลีและเป็นเส้นทางเชื่อมต่อระหว่างตอนเหนือของอิตาลีกับฝรั่งเศส

รายงานจากปี 2011 โดยบริษัททางหลวงของอิตาลี Autostrade per l’Italia บอกว่าสะพานแห่งนี้เสื่อมสภาพ สำนักข่าว Ansa ของอิตาลี ระบุว่า รายงานฉบับดังกล่าวระบุถึง จำนวนรถที่ต่อคิว และความหนาแน่นของการจราจรในช่วงชั่วโมงเร่งด่วนทุก ๆ วันส่งผลให้โครงสร้างสะพานเสื่อมสภาพอย่างหนัก ซึ่งเรื่องนี้นายเฟิร์ธเห็นตรงกัน

อย่างไรก็ดี การลงทุนด้านโครงสร้างพื้นฐานที่ลดลงอย่างมากของอิตาลี ซึ่งตามหลังชาติอื่น ๆ ในยุโรปตะวันตกอยู่มากก็อาจเป็นเหตุผลที่ทำให้สะพานพังเสียหาย

ผู้เชี่ยวชาญต่างเห็นตรงกันว่า ท้ายที่สุดแล้ว การสืบสวนอย่างละเอียดเท่านั้นที่จะสามารถระบุได้ว่าสาเหตุของโศกนาฏกรรมในครั้งนี้คืออะไร

กรณีสะพานถล่มที่อิตาลี แบบนี้ใครต้องรับผิดชอบ?